مدیریت موجودی کالا و ویژگی‌های هیأت مدیره: نقش تعدیلی رقابت در صنعت و چرخۀ عمر شرکت

موجودی کالا از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین شرکت‌ها برای مدیریت در سطح شرکت و در سطح اقتصاد کلان است. تفکیک مالکیت از مدیریت در شرکت‌های جدید منجر به استدلال‌های متعددی دربارۀ ارتباط بین مالک و مدیر شده است. جنسن و مکلینگ (1976)، این سناریو را به‌عنوان ارتباط نمایندگی بیان کرده و استدلال کردند که نماینده (برای مثال مدیر اجرایی)، منافع شخصی را ترجیح خواهد داد. بنابراین، سازوکارهای نظارتی داخلی و خارجی برای کاهش تضاد منافع، ضروری هستند. هدف این مطالعه بررسی ارتباط بین ویژگی‌های هیأت مدیره، رقابت در صنعت، چرخۀ عمر شرکت و مدیریت موجودی کالاست. نمونۀ مورد استفاده دربرگیرندۀ 155 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1385 تا 1392 است. برای پردازش و آزمون فرضیه‌ها از الگوی اثرات ثابت و روش حداقل مربعات تعمیم‌یافتۀ برآوردی استفاده شده است. نتایج نشان داد که اندازۀ هیأت مدیره، استقلال هیأت مدیره و رقابت در صنعت ارتباطی مستقیم و معنادار با مدیریت موجودی کالا دارند. علاوه بر این مشخص شد که مدیریت موجودی کالا طی چرخۀ عمر شرکت، متفاوت است. با استفاده از معیار چرخۀ عمر دیکینسان مشخص گردید که در مراحل رشد و بلوغ، مدیریت موجودی کالا بهینه‌تر بوده و در مراحل معرفی، عدم‌ثبات و افول غیربهینه‌تر است. ضمناً نتایج بررسی‌ها نشان داد که رابطۀ مستقیم بین استقلال هیأت مدیره و مدیریت موجودی کالا در شرکت‌هایی که در مرحلۀ افول هستند، قوی‌تر است.